Financieel perspectief

Mutatie OZB ivm areaal en incl. prijsindexatie (-0,2%)

Door areaaluitbreiding zien we een lichte stijging van de OZB opbrengsten

Extra inkomsten OZB door uitbreiding bedrijfspanden

Door de bouw van een aantal grote bedrijfspanden stijgen de OZB inkomsten

Prijsontwikkeling materiële lasten (kosten van derden)

CPI is 2,8% voor 2025. Gerekend met 3% jaarlijks. Geen bijstelling nodig voor 2025-2026. Vanaf 2027 is een verhoging van de stelpost prijsindex weer noodzakelijk

Prijsindex heffingen

In de jaarschijf 2028 is de prijsindexatie op de heffingen nog niet doorgevoerd. We rekenen hier met 3%

Meicirculaire 2024 Rijk

De opschalingskorting is afgeschaft maar tegelijkertijd heeft het Rijk de nieuwe financieringssystematiek (het accres wordt bepaald op basis van het 8 jarig historisch gemiddelde) vervroegd van 2027 naar 2024. Dit leidt tot een nadeel ten opzichte van de septembercirculaire 2023.
Daarnaast zijn echter ook diverse landelijke aantallen (maatstaven) naar beneden bijgesteld. Vooral de ontwikkelingen in het aantal huishoudens met een laag inkomen met drempel, laag opleidingsniveau met drempel, landelijke en regionale centrumfunctie, omgevingsadressendichtheid, de OZB-maatstaven en het aantal bijstandsontvangers hebben invloed op de uitkeringsfactoren. Hierdoor is in deze meicirculaire sprake van een stijging van de uitkeringsfactor ten opzichte van de decembercirculaire 2023. Dit betekent voor ons een hogere bijdrage uit de Algemene Uitkering van het Rijk.

Stelpost BCF

Op basis van de ruimte onder het BCF plafond 2023 (€ 573 mln) mogen gemeenten structureel een stelpost te ontvangen BCF opnemen in de meerjarenbegroting. Voor onze gemeente komt dat neer op zo'n 6 ton. We zijn hier voorzichtig en verhogen de reeds ingeboekte bedragen tot een bedrag van 4 ton in de jaren 2026 en 2027.

Bijdrage SSC Ons

De hogere bijdrage aan SSC Ons bestaat uit indexaties, nieuwe diensten en een gewijzigde verdeelsleutel door de toetreding van de gemeente Ommen. We besparen op de het telefoniecontract maar we betalen meer voor het Microsoft contract en licenties.

Organisatieontwikkeling structureel

Vervanging kantoorinrichting

De vervangingsopgave van kantoorinrichting (bureau's e.d.) wordt geraamd op € 100.000 in totaal. Dit wordt als een vervangingsinvestering in de begroting opgenomen verdeeld over 4 jaar dus € 25.000 vanaf 2025. De daarbij behorende kapitaallast van € 3.000 per jaar wordt cumulatief geraamd vanaf 2026.

Inzet algemene reserve

We zetten ter dekking van het tekort in de jaarschijf 2026 de algemene reserve in. Dit is een incidentele onttrekking.

Vervanging iPads burgerraadsleden

Verhoging bijdrage aan GGD

Op basis van de ontvangen programmabegroting 2025 van de GGD blijkt dat de gemeentelijke bijdrage in 2025 met 6,6% stijgt ten opzichte van 2024. Voor de gemeente Zwartewaterland betekent dit een stijging van structureel € 80.000 per jaar.

Combinatiefuncties

In 2023 is de decentralisatieuitkering voor combinatiefuncties ondergebracht bij de specifieke uitkering (SPUK) GALA. Daarvoor was dit een structureel geraamde inkomst vanuit deze uitkering. Omdat de SPUK GALA tot en met 2026 loopt en nu niet duidelijk is of de bijdrage combinatiefuncties in deze vorm en hoogte blijft bestaan en worden de jaren 2027 en 2028 bijgesteld. De overige jaren zijn verwerkt in GALA.

Hervormingsagenda Jeugd

Voor de hervormingsagenda jeugd mochten we een besparingspotentieel inboeken ter hoogte van de bezuinging van circa 600.000 euro per jaar. We zijn voorzichtig omgegaan met het inboeken van het bezuinigingspotentieel en zijn uitgegaan van een groeipad. Inmiddels is duidelijk geworden dat de bezuiniging van 511 miljoen in 2025 komt te vervallen en dat in het hoofdlijnenakkoord is voorgesteld deze structureel te laten vervallen. We verlagen nu de budgetten jeugd met de volledige verwachte besparing vanuit de Hervormingsagenda Jeugd. Door de bezuiniging nu volledig op te nemen valt deze straks weg tegen het afschaffen van de bezuiniging. Hierdoor anticiperen wij op het afschaffen van de bezuiniging op Jeugd van 511 miljoen euro per jaar.

IHP aanpassing kapitaallasten

Samen met de onderwijsinstellingen binnen de gemeente is een integraal huisvestingplan (IHP) onderwijs opgesteld. Hierin zijn voor de komende jaren de investeringen in de huisvesting vastgelegd. Aan de hand van deze planning in combinatie met landelijke en lokale normen wordt een inschatting gemaakt van de gemeentelijke bijdrage en de bijhorende kaptiaallsten.

Dit berekening dient jaarlijks te worden bijgesteld omdat er wijzigingen in de planning optreden maar ook in de bouwsom als gevolg van prijsontwikkelingen of andere inzichten.

Voortzetting schoolmaatschappelijk werk

Op alle basisscholen en het VO Agnietencollege is het schoolmaatschappelijk werk inmiddels een standaard onderdeel van het ZAT (Zorg Advies Team). Sinds het schooljaar 2021/2022 is de capaciteit van het schoolmaatschappelijkwer uitgebreid naar 28 uur in het basisonderwijs en 8 uur op het voortgezet onderwijs. Dit jaar gaan we het uitvoeringsprogramma voor de lokale educatieve en preventieve agenda voor de jaren 2025 en 2026 samen met het onderwijsveld opstellen. De ervaringen met de uitbreiding van het schoolmaatschappelijk werk zijn uiterst positief. We willen dit dan ook graag voortzetten. De tijdelijke regeling voor de NPO middelen vervalt in 2024-2025 waardoor we dit als gemeente voor de jaren 2025 tot en met 2027 willen financieren, daarna zal een evaluatie plaatsvinden waarop besloten kan worden de middelen eventueel structureel beschikbaar te stellen.

Ten laste van reserve sociaal domein

Gemeentebreed subsidieprogramma

De gemeente stelt jaarlijks (in de tweede helft van het jaar) het gemeente breed subsidie programma vast voor het komend jaar. Eind 2023 zijn de subsidies voor 2024 voor de deelnemende organisaties bepaald en beschikt. Omdat de begroting 2024 dan reeds is opgesteld en vastgesteld, worden de financiele effecten en eventuele budgetbijstelling verwerkt in de zomernota 2024. De index voor 2024 is vastgesteld op 3,0%. Naast deze index wordt ook de reparatie die in 2023 heeft plaatsgevonden omtrent van de gehanteerde prijsindex 2023 structureel vertaald. Bij het opstellen van de begroting 2023 werd uitgegaan van 2,4% prijsindex, gedurende het jaar is deze verhoogd naar 7,6%. Het financiële effect van beide onderdelen bedraagt tezamen € 108.410. Deze verhoging dient structureel verwerkt te worden vanaf 2026. De jaren 2024 en 2025 dekken we uit de stelpost prijsindexatie.

Wet betaalbare huur

Om meer en meer betaalbare woningen te realiseren voert het rijk een aantal maatregelen in. Per 1 juli 2024 is, naar verwachting, de Wet Betaalbare Huur van kracht en de gemeente voert deze uit. We ontvangen daarvoor een decentralisatie-uitkering.

0,5 fte formatie team vastgoed

In de nota grond- en vastgoedbeleid die door uw raad is vastgesteld is uitgegaan van ruim 2 fte vacatureruimte die beschikbaar is voor grondzaken in team vastgoed. Door verschuivingen in de P-begroting blijkt dat in werkelijkheid 1,5 fte te zijn. De formatie wordt met deze mutatie in de begroting op het juiste niveau geraamd. In 2027 heroverwegen we deze inzet.

Verkenning inbreiding Kranerweerd

De economie van Zwartewaterland wordt, naast tapijtindustrie, gedomineerd door nautisch ondernemerschap. Met name in Zwartsluis is nautische industrie gevestigd op het bedrijventerrein. Het zijn lokaal verankerde bedrijven vaak al decennia actief in onze gemeente. Door ontwikkelingen rond circulariteit, energie en klimaatadaptatie en het feit dat Kranerweerd aan de grenzen van haar groei zit, dient zich een inbreidingsvraagstuk aan. De ondernemerskring van Kranerweerd wil graag, in samenspraak met de gemeente, een verkenning naar inbreiding doen.

Uitbreiding Fonds Eenmalige Culturele Activiteiten (FECA)

Voor het Stimuleren van culturele activiteiten in de samenleving heeft de gemeente het Fonds Eenmalige Culturele Activiteiten (á € 15.000). Op het fonds wordt zo frequent een beroep gedaan dat in de loop van het jaar het subsidieplafond al bereikt wordt. In aansluiting met de ambitie het verhaal van cultuurhistorische parels te versterken en verbinden zou een verhogen we het subsidieplafond van het fonds (met € 10.000) een logische en noodzakelijk stap zijn.

Voorzetting samenwerkingsverband met de gebiedscoöperatie Ijsselland

De Gebiedscoöperatie IJsseldelta is een samenwerking van bewoners, ondernemers en belangenorganisaties onder andere op het gebied van natuur, landbouw, landschap, toerisme & recreatie en energie & duurzaamheid.
De gemeente ZWL doet sinds 2020, net als de Kampen, Zwolle en de provincie Overijssel, jaarlijks een bijdrage ter dekking van de organisatiekosten. De huidige afspraak loopt tot en met 2025. Er wordt nu een nieuw uitvoeringsplan opgesteld voor de periode 2024-2026. Gezien het belang en het nut willen wij de financiële bijdrage voor de jaren 2026 en verder continueren.
Deze bijdrage staat los van de projecten die door hen worden begeleid / uitgevoerd, eventuele bijdrage hierin worden separaat bekostigd.

Oude raadhuis Genemuiden (kapitaallasten)

Het Oude raadhuis Genemuiden draagt bij aan ons steven van het versterken van onze cultuurhistorische parels en het vertellen van het verhaal van Genemuiden. Het geeft ruimte voor de maatschappelijke organisaties die de cultuurhistorie van Genemuiden uitdragen en van betekenis maken voor het heden.

Het geschikt maken van het raadhuis zal naar verwachting een investering van in totaal ruim € 1,4 miljoen vragen. Van dit bedrag kan een investering van € 289.000 niet gedekt worden binnen de bestaande begroting en/of middels andere dekkingsbronnen. Hiertoe is een apart raadsbesluit genomen.

Areaaluitbreiding openbare ruimte

Toevoeging jaarschijf 2028 aan de raming onderhoud ivm areaaluitbreiding

Bijdrage aan Veiligheidsregio

Een bedrag van € 42.000 heeft betrekking op de doorontwikkeling bij de Veiligheidsregio. € 111.000 heeft betrekking op indexering van de bestaande begroting.

Vrijval kapitaallasten vervangingsplan openbare verlichting

In de aanbesteding van het vervangingsplan openbare verlichting is over de afgelopen jaren een voordeel ontstaan t.o.v. de beschikbare budgetten vervangingsinvesteringen van in totaal € 200.000. Het beschikbare investeringskrediet wordt met € 200.000 afgeraamd. De bijbehorende kapitaallasten van € 5.000 per jaar vallen structureel vrij.

Verhoging huurlasten GGD in Genemuiden

Er is een nieuwe huurovereenkomst aangegaan door de GGD Ijsselland voor het consultatiebureau in Genemuiden. De huisvestingslasten zijn voor rekening van de gemeente. Het pand in Genemuiden is verkocht. De huidige eigenaar geeft de mogelijkheid de huur te verlengen tegen een marktconforme huurprijs. De huurlasten stijgen hierdoor aanzienlijk. Met de nieuwe huurovereenkomst voor 10 jaar, hebben we een kwalitatief goede en toegankelijke huisvesting voor de jeugdgezondheidszorg in de kern van Genemuiden zekergesteld.

MJOP onderhoud gebouwen

De meerjarenonderhoudsprogramma's van onze gebouwen zijn geactualiseerd. In de Programmabegroting is het gemiddeld benodigde onderhoudsbedragbedrag per jaar over een periode van 10 jaar opgenomen. De actuale raming bedraagt € 600.000/jr. In de begroting is € 500.000/jr opgenomen. Het verschil wordt bijgeraamd in de begroting.

MJOP gebouwen vervangingsinvesteringen

In de geactualiseerde MJOP's zijn ook de noodzakelijke vervangingsinvesteringen aan gebouwen en installaties in beeld gebracht. De bijbehorende kapitaallasten worden geraamd in de begroting.

MJOP gebouwen verduurzaming

Voor de gemeentelijke gebouwen zijn de duurzaamheidsinvesteringen in beeld gebracht. De bijbehorende kapitaallasten worden geraamd in de begroting.

Kapitaallasten werkzaamheden Keppelbrug

Bij inspectie n.a.v. de onderhoudstoestand is gebleken dat aan de Keppelbrug versneld onderhoudswerkzaamheden moeten worden uitgevoerd die niet in de programmering waren voorzien. De kapitaallasten van de investering worden in de begroting opgenomen

Kapitaallasten VRI's kruispunten

De verkeerslichtinstallaties aan de Vaartweg zijn toe aan vervanging. Deze vervanging is in de begroting niet opgenomen. De kapitaallasten van de investering van € 305.000 worden in de begroting opgenomen. Gezien de technische staat van de installaties stellen wij voor de vervanging nog in 2024 uit te gaan voeren.

Parkeerhub Havendijk Zwartsluis (kapitaallasten)

De gemeente wil de parkeerdruk in de centra van de kernen verminderen. In Zwartsluis wil ze hieraan tegemoet komen door het inrichten van een Parkeerhub aan de Havendijk. De gemeente heeft eerder gronden aangekocht om deze hub mogelijk te maken. Het terrein willen wij zodanig gaan inrichten dat deze naast het verlichten van de parkeerdruk ook kan bijdragen aan andere gemeentelijke ambities. Denk hierbij aan laadpunten voor electrische fietsen en auto's. Ook wordt gekeken of er mogelijkheden zijn voor zonnenergie. Het inrichten van het terrein (incl. aanvullende functies) vergt een investering van € 500.000. Mogelijkheden voor co-financiering zijn nu niet bekend / onderzocht.

Vervanging natuurgrasvelden voor kunstgrasvelden Genemuiden en Hasselt (kapitaallasten)

Voetbalclub Olympia in Hasselt heeft, ondersteund door een KNVB-onderzoek een goed onderbouwd verzoek ingediend bij de gemeente om een natuurgrasveld om te wisseleln voor een kunstgrasveld. Door de verruimde mogelijkheden voor bespelen van het kunstgrasveld voor trainingen en wedstrijden kan weer aan de normen van de KNVB worden voldaan. De meerkosten van de investering in het kunstgrasveld worden geraamd, waarbij de besparing op het onderhoud van een natuurgrasveld (€ 15.000) is verrekend.

Verlaging onderhoudskosten natuurgrasvelden Genemuiden en Hasselt

Verlaging onderhoudskosten natuurgrasvelden Hasselt en Genemuiden

MJOP sportaccommodaties (kapitaallasten)

Dit betreft de kapitaallasten van investeringen die voortvloeien uit het MJOP sportaccommodaties uit de actualisatie van de bestaande afspraken.

Fietspad langs Stadsweg (kapitaallasten)

We hebben de ambitie om met maatschappelijke en culturele organisaties het verhaal van onze cultuurhistorische parels te vertellen en te versterken. Met partijen in het gebied, de provincie Overijssel, de gemeente Staphorst heeft de gemeente een Gebiedsprogramma Olde Maten Zwartewatersklooster opgesteld en vastgesteld. Binnen dit programma zetten we in op het verbeteren van het recreatief fietsnetwerk. In samenspraak met gemeente Staphorst kunnen we een vrij liggend fietspad langs de Stadsweg realiseren. Zwartewaterland en Staphorst zullen elk een evenredig aandeel leveren.

MJOP sportaccommodaties (exploitatielasten)

In het MJOP sportaccommodaties wordt ook structureel rekening gehouden met de kosten van keuringen, onderzoeken en inspecties. Gemiddeld is daarvoor jaarlijks een bedrag van € 30.000 extra nodig dat nog niet in de bestaande begroting is opgenomen.

Vrijval kapitaallasten uitvoeringsplannen werken openbare ruimte (ivm herprogrammering/uitstel)

Op basis van de ervaring in de afgelopen jaren gaan we ervan uit dat het verantwoord is structureel rekening te houden met de onderuitputting van kapitaallasten van € 1.500.000 krediet voor vervangingsinvesteringen. De beschikbare kredieten in de begroting worden niet verlaagd, er wordt alleen uitgegaan van een ander uitvoeringstempo van de investeringen, wardoor kapitaallasten op een later moment op de begroting drukken. We zullen van jaar tot jaar nauwkeurig monitoren of het bedrag van € 66.000 bijgesteld moet worden op basis van het werkelijke tempo waarin de investeringen worden uitgevoerd.

Extra capaciteit burgerzaken

Binnen het team burgerzaken heeft er in 2023 onder begeleiding van een extern buro een onderzoek plaatsgevonden met als insteek om de team toekomstbestendig te maken. In dat het kader is oa. een capaciteitsberekening gemaakt. Hieruit bleek dat de huidige formatieomvang niet meer passend is bij het huidige en toekomstige takenpakket. Als de capaciteit niet wordt uitgebreid zal dit leiden tot langere wachttijden, een lagere kwaliteit van dienstverlening, het niet halen van wettelijke termijnen, onrechtmatigheden, uitval personeel en verminderde klanttevredenheid. Daarom wordt voorgesteld de capaciteit uit te breiden.